نزدک چیست؟

«نزدک» دو معنا دارد!

معنای اول: نزدک یک فرابورس (فرابورس چیست؟) جهانی برای معاملات سهام است. این بازار در سال 1971 توسط «اتحادیه ملی دلالان سهام» (یا همان NASD که سرواژه National Association of Securities Dealers است) ایجاد شده و هدف آن ایجاد بستری برای معامله کامپیوتری، سریع و شفاف سهام است.

معنای دوم: شاخص نزدک، یک شاخص از بزرگ‌ترین و پیشرفته‌ترین شرکت‌های فناوری دنیاست. (که در این صورت به آن شاخص مرکب نزدک یا NASDAQ Composite Index گفته می‌شود.) بیش از 3000 شرکت بزرگ فعال در زمینه فناوری، مانند اپل، گوگل، مایکروسافت، اوراکل و اینتل در این شاخص لیست شده‌اند. رشد شاخص مرکب نزدک به معنای رشد جریان ورود سرمایه به حوزه فناوری در تمام دنیاست. بنابراین شاخص نزدک یکی از شاخص‌های پراهمیت در بازارهای مالی است. در کنار این شاخص، دو شاخص «میانگین صنعتی داو جونز» و «اس‌اند‌پی500» نیز از اهمیت زیادی برخوردار هستند.

شاخص نزدک از سال 1973 تا کنون 8500% رشد داشته و دو بحران بزرگ اقتصادی، یعنی «بحران حباب دات کام» و «بحران اقتصادی 2008» را پشت سر گذاشته است. نمودار زیر مربوط به شاخص نزدک است.

خاستگاه نزدک

نزدک در سال 2006 بصورت رسمی از اتحادیه ملی دلالان سهام جدا شد و به صورت مستقل به فعالیت خود ادامه داد. این بازار در سال 2007 با یک بازار بورس اسکاندیناویایی به اسم OMX ادغام شد و با نام گروه نزدک اوام‌ایکس (NASDAQ OMX Group) به فعالیت خود ادامه داد. این گروه که دفتر آن در منطقه منهتن نیویورک و در نزدیکی وال استریت (وال استریت چیست؟) قرار دارد، هم اکنون بزرگ‌ترین مجموعه مبادله سهام در جهان است؛ به گونه‌ای که 10% از تمامی معاملات سهام در جهان در بازارهای این گروه انجام می‌شود.

نزدک اوام‌ایکس در حال حاضر 25 بازار مختلف را تحت مدیریت خود دارد. مهم‌ترین بازارهای تحت مدیریت نزدک، بازارهای سهام هستند. امَا به جز این، نزدک مدیریت بازارهای اختیار معامله (آپشن)، اوراق با درآمد ثابت، مشتقات و کالا را نیز تحت مدیریت خود دارد. علاوه بر این، نزدک مدیریت یک اتاق تسویه (clearinghouse) را نیز در اختیار دارد. فناوری پیشرفته معاملات نزدک هم اکنون در 70 بازار جهانی و 50 کشور دنیا مورد استفاده قرار می‌گیرد. نزدک بعنوان یکی از پانصد شرکت برتر آمریکایی در شاخص اس‌اند‌پی500 نیز لیست شده است.

سیستم معاملات کامپیوتری نزدک در ابتدا بعنوان جایگزینی برای معاملات تلفنی پیاده شد. پیش از پیاده‌سازی این سیستم، معاملات یک قرن با تلفن انجام می‌شده است. چگونه؟ مثلاً فرض کنید سال 1950 است و شما قصد خرید سهمی را دارید. در این صورت باید به کارگزار خود زنگ بزنید و به وی بگویید که فلان سهم را برای شما بخرد. حال اگر کارگزار شما به هر دلیلی تلفن شما را پاسخ ندهد، شما موفق به خرید سهم نخواهید شد و احتمالاً ضرر خواهید کرد. نزدک با ارائه سیستم معاملات کامپیوتری، این مشکل را برای همیشه حل کرد.

به علت سیستم مدرن و نوآور نزدک، غول‌های فناوری پیش از دیگر شرکت‌ها علاقمند به لیست شدن در بازار نزدک بودند. با رشد فناوری در دهه‌های 1980 و 1990، نزدک تبدیل به مهم‌ترین بازار سهام غول‌های فناوری در دنیا شد. از همین رو، شاخص مرکب نزدک، به گونه‌ای شاخص شرکت‌های فناوری است.

نکات مهم

• نزدک اولین بازار الکترونیکی جهانی برای خرید و فروش سهام است. بسیاری از غول‌های فناوری در نزدک لیست شده‌اند.
• نزدک مدیریت 25 بازار مختلف را برعهده دارد.

نزدک در ایران، کلاهبرداری است!

در سال‌های اخیر شرکت‌های مختلفی در ایران ادعا کرده‌اند که به بازار نزدک دسترسی دارند و از این طریق اقدام به جذب سرمایه به هدف سرمایه‌گذاری در بازار سهام از طریق نزدک کرده‌اند. قابل ذکر است که نظر به تحریم مالی و اقتصادی ایالات متحده علیه ایران، سرمایه‌گذاری در این بازار از ایران ممکن نیست و اگر کسی چنین پیشنهادی با شما مطرح کرد، احتمالاً قضیه کلاهبرداری است!