مبانی بازارها و نهادهای مالی (در زبان انگلیسی: Foundations of Financial Markets and Institutions) یک کتاب جامع و عمیق (خیلی عمیق‌تر از چیزی که تصور می‌کنید!) در زمینه بازارها و نهادهای مالی است. کمتر کتابی را می‌توان یافت که اصول بازارهای مالی را مانند این کتاب طبقه‌بندی و ارائه کرده باشد. اگر علاقه دارید بازارهای مالی را اصولی و حرفه‌ای بشناسید، این کتاب بهترین انتخاب شماست.
می‌توانید به جای خواندن این متن، اپیزود شانزدهم و بیست و سوم اینوست پلاس که مرتبط با همین کتاب هستند را گوش کنید. از طریق دو لینک زیر به این اپیزودها دسترسی خواهید داشت.
اپیزود شانزدهم: آشنایی با مفاهیم پایه مالی و معرفی یک کتاب
اپیزود بیست و ششم: کنجکاوی سازمان یافته
نویسندگان کتاب
این کتاب توسط سه تن از دانشمندان بزرگ مالی و اقتصاد نوشته شده است. نویسنده اصلی این کتاب، فرانک فبوزی است؛ فبوزی یک اقتصاددان و استاد دانشگاه آمریکایی در زمینه مالی (فایننس) در دانشگاه Yale و MIT است. او به واسطه سال‌ها فعالیت در نهادهای مالی بزرگ آمریکا نظیر «بلک راک»، بازارها و نهادهای مالی را به خوبی می‌شناسد.
نویسنده دوم این کتاب، فرانکو مودیلیانی، یکی از برجسته‌ترین دانشمندان اقتصاد و مالی است و در سال 1985 برنده جایزه نوبل اقتصاد شده است. او که استاد دانشگاه MIT بوده است، هم اکنون از دنیا رفته است، امّا تاثیرات او بر علم اقتصاد جاودانه است.
نویسنده سوم این کتاب، فرانک جونز، سال‌ها در نهادهای مالی آمریکایی بعنوان مدیر ارشد و عضو هیات مدیره فعال بوده و هم اکنون استاد دانشگاه در زمینه مالی است.
ترجمه‌های کتاب
دکتر حسین عبده تبریزی، کتاب مبانی بازارها و نهادهای مالی را به زبان فارسی ترجمه کرده است و آن را بصورت رایگان برای دانلود منتشر کرده است. دکتر عبده تبریزی این کتاب را در سه جلد ترجمه کرده که جلد اول و دوم آن منتشر شده و جلد سوم هنوز ترجمه نشده است. البته ترجمه این کتاب چندان خوب نیست و اگر می‌توانید، بهتر است این کتاب را به زبان اصلی بخوانید. کتاب مبانی بازارها و نهادهای مالی را می‌توانید از لینک‌های زیر دانلود کنید.
دانلود آخرین نسخه کتاب مبانی بازارها و نهادهای مالی به زبان اصلی (کل کتاب در یک جلد)
دانلود ترجمه کتاب مبانی بازارها و نهادهای مالی به زبان فارسی (جلد اول)
دانلود ترجمه کتاب مبانی بازارها و نهادهای مالی به زبان فارسی (جلد دوم)
محتوای کتاب
همانگونه که گفته شد، این کتاب محتوایی بسیار غنی دارد و در 31 فصل تدوین شده است. در ادامه با محتوای فصل‌های این کتاب آشنا می‌شویم.
فصل اول، مقدمه
خواننده در این فصل با مفهوم کلی دارایی‌های مالی و بازارهای مالی و کارکردهای اقتصادی آن آشنا می‌شود. مفاهیمی چون ابزار حق مالی و ابزار بدهی، بازارهای اولیه و ثانویه، روندهای اساسی بازارهای مالی در سال‌های گذشته و مقدماتی از ابزارهای مشتقه در این فصل پوشش داده شده‌اند.
فصل دوم، نهادهای مالی، واسطه‌های مالی و شرکت‌های مدیریت دارایی
در این فصل با مفاهیمی نظیر سرمایه‌گذاری مستقیم و غیر مستقیم، صندوق‌های پوششی (هج فاند)، مدیریت دارایی و بدهی در نهادهای مالی و نحوه فعالیت واسطه‌های مالی و اهمیت فعالیت آن‌ها آشنا خواهید شد.
فصل سوم، نهادهای سپرده‌پذیر
مفاهیمی نظیر بانک، موسسات اعتباری، قانون‌گذاری بر نهادهای سپرده‌پذیر، روش‌های تامین مالی این نهادها و کفایت سرمایه نهاد سپرده‌پذیر در این فصل پوشش داده شده‌اند.
فصل چهارم، فدرال رزرو و خلق پول
در این فصل با مفاهیمی نظیر بانک مرکزی و نقش آن در اقتصاد، ساختار بانک مرکزی آمریکا و ابزارهای سیاست‌گذاری پولی، خلق پول و سیاست‌های پولی، ذخیره قانونیو همچنین عملیات بازار باز و بازار قراردادهای بازخرید (Repo) آشنا خواهید شد.
فصل پنجم، سیاست پولی
مفاهیم این فصل عبارتند از: اهداف سیاست پولی، نحوه اجرای سیاست پولی و روش اثرگذاری سیاست پولی بر متغیرهای اقتصادی
فصل ششم، شرکت‌های بیمه
در این فصل با مفاهیمی نظیر انواع بیمه، روش‌های سرمایه‌گذاری شرکت‌های بیمه و ساختار شرکت‌های بیمه آشنا خواهید شد.
فصل هفتم، شرکت‌های سرمایه‌گذاری، صندوق‌های سرمایه‌گذاری و صندوق‌های سرمایه‌گذاری قابل معامله
در این فصل با مفاهیمی نظیر ساختار و انواع صندوق‌های سرمایه‌گذاری، محاسبه قیمت واحد صندوق‌ها، فواید اقتصادی صندوق‌ها و صندوق‌های سرمایه‌گذاری قابل معامله (ETF) آشنا خواهید شد.
فصل هشتم، صندوق‌های بازنشستگی
این فصل به شرح نحوه عملکرد، ساختار و انواع صندوق‌های بازنشستگی می‌پردازد.
فصل نهم، خواص و قیمت‌گذاری دارایی‌های مالی
این فصل مبانی قیمت‌گذاری و ارزش‌گذاری دارایی‌های مالی (نظیر اوراق قرضه، سهام و …) را مورد بررسی قرار می‌دهد. مفاهیم آن عبارتند از: خواص دارایی‌هایی مالی، نرخ تنزیل و بازده مورد انتظار، ریسک دارایی‌های مالی و رابطه آن با قیمت و قیمت‌گذاری داریی‌های مالی پیچیده.
فصل دهم، سطح و ساختار نرخ‌های بهره
در این فصل، یکی از اساسی‌ترین مفاهیم بازارهای مالی، یعنی نرخ بهره، شرح داده می‌شود. این مفهوم در جای جای علم و صنعت مالی خود را نشان می‌دهد و درک صحیح آن برای همه فعالان بازارهای مالی اهمیت ویژه‌ای دارد. مفاهیم این فصل عبارتند از: سطح تعادلی نرخ‌های بهره، نحوه تغییر نرخ بهره، نظریه‌های نرخ بهره و اوراق قرضه.
فصل یازدهم، ساختار زمانی نرخ‌های بهره
به جرات می‌توان گفت مهم‌ترین ویژگی نرخ بهره ساختار زمانی آن است. ساختار زمانی نرخ بهره یکی از مهم‌ترین نشانگر (اندیکاتور)های انتظارات در اقتصاد است و با درک آن می‌توان به سادگی «حال اقتصاد» را فهمید. مفاهیم این فصل عبارتند از: منحنی بازده (yield curve) و مفهوم ساختار زمانی، انواع شکل‌های منحنی بازده، رابطه نرخ‌های کوتاه‌مدت و بلندمدت و اینکه چگونه منحنی بازده نشانگر حال اقتصاد است.
فصل دوازدهم، ریسک و بازده و مدل‌های قیمت‌گذاری دارایی‌های مالی
مفاهیم این فصل عبارتند از: بازده تاریخی و بازده مورد انتظار یک سبد از دارایی‌های مالی، ریسک سیستماتیک و غیر سیستماتیک، اثر متنوع‌سازی سبد بر ریسک غیر سیستماتیک، مدل قیمت‌گذاری دارایی‌های مالی (CAPM) و مفهوم بتا.
فصل سیزدهم، بازارهای اولیه و پذیره‌نویسی اوراق بهادار
مفاهیم این فصل عبارتند از: نقش تامین سرمایه‌ها در بازار اولیه و روش‌های پذیره‌نویسی اوراق بهادار
فصل چهاردهم، بازارهای ثانویه
در این فصل، مفاهیمی نظیر اهمیت بازار ثانویه، کارایی بازار و اهمیت وجود کارگزارها و دلالان سهام مورد بررسی قرار می‌گیرند.
فصل پانزدهم، بازار اوراق قرضه خزانه و اوراق شرکت‌های دولتی
مفاهیم این فصل عبارتند از: اهمیت بازار اوراق قرضه خزانه، انواع اوراق قرضه خزانه، بازار اولیه و ثانویه اوراق قرضه خزانه و بازار اوراق قرضه خزانه در خارج از آمریکا
فصل شانزدهم، بازار اوراق قرضه شهرداری‌های آمریکا
مفاهیم این فصل عبارتند از: خریداران اوراق قرضه شهرداری‌ها، انواع اوراق قرضه شهرداری‌ها، ریسک اوراق قرضه شهرداری‌ها، بازارهای اولیه و ثانویه اوراق قرضه شهرداری‌ها، رابطه بازده اوراق قرضه شهرداری‌ها با دیگر اوراق قرضه و وضعیت مالیاتی این اوراق.
فصل هفدهم، بازار سهام عمومی، مبانی و مشخصات
مفاهیم این فصل عبارتند از: ساز و کار معاملات و انواع سفارشات، فروش استقراضی، وجه تضمین، هزینه‌های مبادلات سهام و کارایی قیمت در بازار سهام
فصل هجدهم، بازار سهام عمومی، ساختار و سازمان
مفاهیم این فصل عبارتند از: انواع بازار سهام (سفارش محور، قیمت محور و ترکیبی)، خریداران و فروشندگان در این بازار، واسطه‌های این بازار و آشنایی با بورس اوراق بهادار نیویورک و نزدک و دیگر بازارهای سهام آمریکا.
فصل نوزدهم، بازار ابزارهای اولویت‌دار شرکتی (1)
مفاهیم این فصل عبارتند از: روش‌های تامین مالی شرکت‌ها، انواع ریسک‌های اعتباری (ریسک نکول، ریسک افت رتبه اعتباری و ریسک اسپرد اعتباری) و اهمیت رتبه‌بندی اعتباری
فصل بیستم، بازار ابزارهای اولویت‌دار شرکتی (2)
این فصل به شرح مفاهیمی نظیر ریسک سرمایه‌گذاری در اوراق شرکتی، عوامل موثر بر رتبه‌بندی اوراق، بازار ثانویه اوراق، بازده اوراق پربازده (اوراق آشغال!)، تفاوت میان انواع سهام (سهام ممتاز، بدهی شرکتی و سهام عمومی)، انواع سهام ممتاز (سهام با نرخ ثابت و سهام با نرخ متغیر)، نگاهی به قوانین ورشکستگی در ایالات متحده و روش‌های بازساختاردهی شرکتی
فصل بیست و یکم، بازار تعهدات بانکی
مفاهیم این فصل عبارتند از: دسته بندی بانک‌ها، گواهی‌های سپرده قابل مذاکره، بازار بین بانکی، وجوهات فدرال، نرخ موثر بازار وجوهات فدرال و ضمانت‌نامه‌های بانکی
فصل بیست و دوم، بازار وام‌های رهنی مسکونی
مفهوم وام رهنی مسکونی، ریسک اعتباری وام و دریافت کننده وام، نقدشوندگی وام، جریان نقدی وام و …
فصل بیست و سوم، بازار اوراق بهادار بر پایه وام‌های رهنی مسکونی
مفاهیم این فصل عبارتند از: رشد بازار وام مسکونی در سال‌های اخیر، پروسه اوراق بهادار سازی وام‌های رهنی، نقش نهادهای دولتی در این بازار و ریسک بازپرداخت پیش از موعد در وام‌های مسکونی
فصل بیست و چهارم، بازار وام رهنی تجاری و اوراق بهادار بر پایه وام‌های رهنی تجاری
تفاوت وام رهنی تجاری و مسکونی، انواع مستغلاتی که وام رهنی تجاری دریافت می‌کنند، روش‌های سنجش عملکرد (بازده) وام‌های رهنی تجاری و ریسک بالون
فصل بیست و پنجم، اوراق بهادار بر پایه دارایی
روش ساخت اوراق بهادار بر پایه دارایی‌های مختلف، انواع اوراق بهادار بر پایه دارایی، روش‌های بهبود کیفیت اعتباری اوراق بهادار ساخته شده، ساختار جریان نقد اوراق بهادار ساخته شده و ریسک این اوراق بهادار
فصل بیست و ششم، بازار آتی
آشنایی با قراردادهای آتی، کارکرد اقتصادی بازار آتی، تفاوت قرارداد آتی و سلف (Forward)، نقش اتاق تسویه در بازار آتی، مفهوم وجه تضمین و نقش بازار آتی در اقتصاد.
فصل بیست و هفتم، بازار اختیار معامله
مفهوم قراردادهای اختیار معامله، انوع قراردادهای اختیار معامله، اختیار معامله آمریکایی و اروپایی، تفاوت میان آتی و اختیار، مشخصات ریسک و بازده قراردهای اختیار، نقش قرارداد اختیار در پوشش ریسک، اثر اختیار معامله بر ریسک و بازده پورتفو و انواع اختیار موجود (اختیار نرخ بهره، اختیار شاخص سهام و …)
فصل بیست و هشتم، قیمت‌گذاری قراردادهای اختیار و آتی
ایده اصلی قیمت‌گذاری مشتقات، آربیتراژ میان بازار نقد و آتی و نحوه تعیین قیمت بر اساس این آربیتراژ، اثر زمان تسویه بر قیمت قرارداد، دلیل تفاوت قیمت نظری و قیمت واقعی، مفهوم ارزش ذاتی و پریمیوم زمانی، عوامل موثر بر قیمت قرارداد اختیار (قیمت دارایی پایه، تلاطم مورد انتظار، زمان تا سررسید قرارداد، قیمت اعمال، نرخ بهره کوتاه‌مدت و جریانات نقد دارایی پایه) و قیمت‌گذاری قرارداد به روش دوجمله‌ای (binomial)
فصل بیست و نهم، بازار مشتقات نرخ بهره (نرخ سواپ، کپ، فلور و سلف)
مفاهیم اصلی این مشتقات، علت رشد بازار سواپ، قرارداد ترکیبی اختیار و سواپ (سواپشن) و کپ و فلور نرخ بهره
فصل سی‌ام، بازار ابزارهای انتقال ریسک اعتباری
مشتقات اعتباری و انواع آن، رخدادهای اعتباری، سواپ‌های نکول اعتباری (Credit Default Swap)، تعهدات بدهی وثیقه شده و کارکرد اقتصادی آربیتراژ
فصل سی و یکم، بازار فارکس و ابزارهای کنترل ریسک
نرخ تبدیل ارز، روش‌های تبدیل ارز، ریسک نرخ ارز، آربیتراژ مثلثی، ساختار بازار فارکس و ابزارهای پوشش ریسک فارکس
دوره مبانی بازارها و نهادهای مالی
اینوست پلاس دوره «مبانی بازارها و نهادهای مالی» را بر اساس این کتاب برگزار کرده است. این دوره بصورت صوتی تدریس شده و در اختیار علاقه‌مندان قرار داده شده است. برای اطلاع از نحوه ثبت نام و حضور در این دوره روی این لینک کلیک کنید.
